Burgerparticipatie in de Europese Unie: het VOTE-WAHL-project

Het Sambucusforum heeft deelgenomen, van juli 2018 tot oktober 2019, aan het Europees project "Bürgerbeteteiligung für EUROPA - Europawahl und die Zukunft Europas aktiv gestalten".

Als coördinator trad op Recht in Europa E.V. uit Jena(D) en onze partners waren de steden Mechelen (B), Pleven (BG), Athene-Kifissia (GR) en Jena (D).

In die vier Europese steden hebben in het kader van dit project de vier partners in totaal 28 evenementen georganiseerd. 

Een verslag over dit ganse project vindt u aan het einde van deze sectie. 

26 mei, dat is kiezen voor een sterk én sociaal Europa

In Europa zijn vandaag 240 miljoen mensen aan het werk. Meer dan ooit voorheen! En dat in een wereld in volle verandering.... Onze toekomst bepalen we zelf, dat kunnen we door in Europa samen te werken en iedereen, elke Europese burger democratische inspraak en kansen te geven. Dit filmpje wil daarvan een mooie emotionele getuigenis bieden

België: over de gemeente- en provincieraadsverkiezingen

+

Waarvoor stemmen we eigenlijk?

Op 14 oktober 2018 werden verkiezingen gehouden voor de gemeente- en de provincieraden. Deze organen staan in voor het dagelijks bestuur van een gemeente of provincie. De gemeenteraad wordt hierbij geholpen door het schepencollege en de burgemeester, de provincieraad door de deputatie en de provinciegouverneur.
 

Wie mag stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen?

Belgen – Er is een stemplicht voor alle Belgen die op 14 oktober 2018 minstens 18 jaar oud zijn. Daarnaast geldt een inschrijvingsvoorwaarde: je moest voor 1 augustus 2018 ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van je gemeente. Sommige mensen mogen (tijdelijk) niet stemmen: beschermde personen die uitdrukkelijk onbekwaam verklaard werden om hun politieke rechten uit te oefenen, geïnterneerden en personen die door een veroordeling ontzet of uitgesloten werden van het kiesrecht.

Niet-Belgen - Buitenlanders kunnen stemmen voor de gemeente- en districtsraadsverkiezingen, maar niet voor de provincieraad of de rechtstreekse OCMW-verkiezingen. Om te mogen stemmen moeten niet-Belgen voldoen aan dezelfde voorwaarden als Belgische kiezers. Daarnaast moest je voor 1 augustus 2018 een aanvraag indienen om ingeschreven te worden op de kiezerslijst. Zo’n aanvraag is niet nodig voor niet-Belgen die al gestemd hadden bij een vorige verkiezing. Niet-Belgen uit een land buiten de EU moeten bovendien kunnen bewijzen dat zij al vijf jaar onafgebroken in België verblijven.+

Moet ik gaan stemmen?

Ja: er geldt in België een stemplicht voor alle stemgerechtigde Belgen ouder dan 18 jaar. Concreet ben je verplicht om naar het stembureau te gaan, het stemhokje binnen te stappen, een stem uit te brengen en je stembiljet in de stembus te stoppen. Dit wil niet zeggen dat je voor een bepaalde lijst of kandidaat moet stemmen: je kan ook een blanco stem uitbrengen. Niet-Belgen hebben in bepaalde gevallen wel stemrecht, maar geen stemplicht.

Wie niet gaat stemmen, wordt genoteerd als afwezige kiezer en riskeert een geldboete van 30 tot 60 euro. Weiger je een tweede keer om te gaan stemmen, dan wordt de boete opgetrokken naar 60 tot 150 euro. Hardleerse niet-kiezers die in een periode van 15 jaar vier verkiezingen missen zonder goede reden, kunnen 10 jaar van de kiezerslijst geschrapt worden. In praktijk blijven afwezige kiezers ongestraft, omdat de vervolging hiervan geen prioriteit is voor het parket.+

Wat gebeurt er met mijn blanco stem?

Een blanco stem wordt op dezelfde manier behandeld als een ongeldige stem: ze wordt niet meegerekend in het eindresultaat. Blanco stemmen worden dus niet, zoals sommige mensen denken, automatisch toegevoegd aan het stemcijfer van de grootste lijst. Toch komt een blanco stem onrechtstreeks de grootste partij ten goede. Blanco en ongeldige stemmen resulteren er immers niet in dat corresponderende zetels vrijgehouden worden. De ‘lege’ zetels worden verdeeld tussen de lijsten op basis van het aantal stemmen dat die lijst haalde. Dit bevoordeelt in de eerste plaats de grootste partijen.

Hoewel je een blanco stem kan zien als een subtiele uiting van burgerlijke ontevredenheid, steun je dus onrechtstreeks toch de meerderheid.

Waar en wanneer moet ik gaan stemmen?

Waar – De gemeente stelt de kiezerslijst samen op basis van de inwoners die op 1 augustus 2018 ingeschreven waren. Wie na 1 augustus naar een andere gemeente is verhuisd, moet nog één keer in zijn oude gemeente gaan stemmen. Je komt dan wel in aanmerking voor een terugbetaling van je reiskosten. Ten laatste twee weken voor de verkiezingen ontvang je een oproepingsbrief. Deze brief vermeldt het stembureau waar je je stem kan uitbrengen.
 Wanneer – Stembureaus waar je stemt met pen en papier zijn geopend van 8 uur tot 13 uur. Stembureaus waar je digitaal kan stemmen blijven iets langer open: van 8 uur tot 15 uur+

Hoe zit het met volmachten?

Wie mag een volmacht geven? Als je zelf niet in staat bent om te stemmen, kan een andere kiezer dit in jouw naam doen. Je moet een goede reden hebben om te stemmen bij volmacht: medische redenen, beroeps-, dienst- of studieredenen, religieuze overtuiging, een gevangenisstraf of een tijdelijk verblijf in het buitenland. Ook schippers, marktkramers en kermisreizigers kunnen een volmacht geven.

Hoe geef ik een volmacht? Je hebt twee documenten nodig om een volmacht te geven: een attest dat de specifieke reden bewijst waarom je niet zelf kan stemmen (bijvoorbeeld een doktersbriefje) en het volmachtformulier A95. Het volmachtformulier moet ingevuld en ondertekend worden. De volmachtdrager brengt jouw stem uit in het stembureau dat op jouw oproepingsbrief staat. Daarvoor zijn deze documenten nodig: het volmachtformulier, het attest, de identiteitskaart van de volmachtdrager, zijn eigen oproepingsbrief en jouw oproepingsbrief. De volmachtdrager moet daarna uiteraard ook nog steeds zelf gaan stemmen in zijn eigen stembureau.+

Hoe breng ik een geldige stem uit op papier?

1. In het stemhokje zie je per partij een lijst met kandidaten. Als je akkoord gaat met de volgorde waarin de kandidaten op de lijst staan, dan kan je een lijststem uitbrengen door het bolletje bij de partijnaam in te kleuren. Je stemt dan voor de hele partij, niet voor een specifieke kandidaat.
   
   Stemmen voor een specifieke kandidaat kan door het bolletje naast zijn of haar naam in te kleuren. Dit is een voorkeurstem. Je kan meerdere voorkeurstemmen uitbrengen, maar enkel voor kandidaten binnen dezelfde lijst. Ten slotte kan je ook een lijststem combineren met één of meer voorkeurstemmen.
   
   Je stemmen moeten altijd binnen één lijst blijven, anders is je stem ongeldig. Daarnaast is het verboden om de vorm of de afmeting van je stembiljet te veranderen, bijvoorbeeld door het te scheuren of te vouwen. Je mag je stembiljet bovendien niet herkenbaar maken door erop te schrijven, te tekenen of woorden te doorstrepen.+

Hoe breng ik een geldige stem uit op een stemcomputer?

In bepaalde gemeenten stem je niet met pen en papier, maar via een stemcomputer. De computer toont eerst de lijsten voor de gemeenteraad, daarna eventueel die van de districtsraad of de OCMW-raad, en als laatste de lijsten voor de provincieraad. Tijdens het stemmen voor een bepaalde verkiezing kan je altijd een stap terug. Zodra je je keuze bevestigd hebt, is je stem officieel uitgebracht. De computer gaat dan over naar de volgende verkiezing. Het is dan niet meer mogelijk je stem te veranderen door terug te klikken.

Hoe wordt de volgorde van de lijsten en kandidaten bepaald?

1. Elke lijst krijgt een lijstnummer. Dit lijstnummer bepaalt de volgorde van de verschillende lijsten op het stembiljet. Grote partijen hebben meestal een beschermde lijstnaam en een gemeenschappelijk volgnummer. Dit volgnummer wordt bepaald via loting, en geldt voor elke gemeentelijke lijst van die partij. Daarna worden de volgnummers geloot van de lijsten zonder beschermde naam, bijvoorbeeld van lokale partijen.
   
   Elke partij die meedoet aan de verkiezingen maakt een lijst met kandidaten. De volgorde van die kandidaten heeft veel invloed op hun verkiesbaarheid. Wie bovenaan staat, maakt de grootste kans om verkozen te worden. Er bestaat geen officiële procedure om deze volgorde te bepalen, maar er moeten evenveel mannen als vrouwen op de lijst staan, en de eerste twee kandidaten mogen niet van hetzelfde geslacht zijn. Verder zijn de partijen vrij om de volgorde te kiezen.

Wie telt de stemmen?

In gemeenten waar met pen en papier gestemd wordt, worden de stemmen geteld door het telbureau. Een telbureau bestaat uit een voorzitter, een secretaris en twee tot vier bijzitters. De voorzitter en de bijzitters worden door de plaatselijke vrederechter aangewezen uit een lijst. Deze lijst wordt opgesteld door het college van burgemeester en schepenen, en bevat kiesgerechtigde personen uit bepaalde beroepsgroepen, zoals rechters, advocaten en leerkrachten. De secretaris wordt benoemd door de voorzitter, en moet geen bijzonder beroep uitoefenen.+

Hoe worden de zetels verdeeld?

Niet elke gemeenteraad heeft even veel zetels: het aantal zetels hangt af van het aantal inwoners. Om te weten hoeveel zetels een lijst krijgt, berekenen we eerst het stemcijfer. Dit is het totaal van de geldige stemmen (zowel lijst- als voorkeurstemmen) die een lijst behaald heeft. Vervolgens verdelen we de zetels op basis van het systeem Imperiali. Dit doen we door het stemcijfer van elke lijst achtereenvolgens te delen door 2, 3, 4, 5, … De hoogste quotiënten winnen een zetel. We gaan door met delen tot alle zetels verdeeld zijn.

______________
 
 
  

26 mei, dat is kiezen voor een sterk én sociaal Europa

Verkiezingen - Vote - Wahl: burgerparticipatie in de EU.

 “Europa-voor-de-burger”- programma Strand 2 Measure 2.2. Stedenpartnerschap, “Bürgerbeteiligung für Europa – Europawahl und die Zukunft Europas aktiv gestalten” met als projectnummer: 601182. Dit project is goedgekeurd door EACEA in juli 2018 en wordt gecoördineerd door Recht in Europa EV uit Jena (D).

Goedgekeurd en gefinancierd door EACEA, onder het nr.601182.

Korte beschrijving van het project

 “Burgerparticipatie bij de verkiezingen voor het stedelijk en Europees beleid”

In dit project worden de besluitvormingsprocessen op gemeentelijk, nationaal en Europees niveau ter discussie gesteld. Bedoeling is de kennis over de verschillende vormen van burgerparticipatie te verbeteren. Het blijft belangrijk dat burgers actief betrokken worden bij het vormgeven van de democratie. Doel van het project is na te gaan hoe momenteel de lokale, nationale en Europese identiteit bij de burgers aangevoeld en gevormd wordt.

Met vier internationale conferenties, respectievelijk in Mechelen, Pleven, Athene en Jena, zal dit project zowel een transnationale Europese als lokale dimensie in zich dragen. Elke conferentie zal gepaard gaan met bevragingen van burgers, met online activiteiten en zo mogelijk met een radio- of TV-uitzending.

We willen hiermee heel bijzonder ook mensen aanspreken die niet of liever niet naar de stembus gaan en/of Eurosceptisch zijn. Zoveel mogelijk zullen deze conferenties ook intercultureel zijn en bijdragen tot tolerantie en Europese identiteit. Thema’s eigen aan de gaststad of gastland komen aan bod waarbij aan de ene zijde op de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en anderzijds op de in 2019 geplande Europese verkiezingen zal gefocust worden.

Op elke conferentie komen de vele vormen van burgerparticipatie aan bod tijdens een voorafgaande lezing gevolgd door vraag en antwoord en een debat waarin de kiesgerechtigde burgers hun wensen en verlangens besproken zien.

In totalitaire regimes hadden vrijheid en burgerparticipatie geen enkele waarde. Daarom is de uitwisseling van ideeën hieromtrent bij de conferenties die zullen plaatshebben in het voormalige Oost-Europa (Jena, Dresden, Pleven) van een bijzondere betekenis. Het project hoopt met zijn activiteiten dan ook het samenhorigheidsgevoel in het Europa van de 27 lidstaten te vergroten en de vormen van effectieve burgerparticipatie zoals die in stedelijke contexten in West-Europa zijn gegroeid ( in het bijzonder in de Mechelse context) zeer breed bekend te maken.  Zie www.sambucusforum.be

Samenvatting van de resultaten van onze bevragingen.

Onze resultaten van het Vote-project in België,

               zoals voorgesteld op de internationale meeting in Jena, Duitsland, op 11.09.2019

Burgerparticipatie was het hoofdonderwerp in alle discussies, bus- en openbaar vervoerenquêtes, georganiseerde workshops, vergaderingen en marktonderzoeken die we in Mechelen en de Mechelse regio hebben opgezet. Daaruit hebben we in hoofdzaak het volgende geleerd:

• De burger is ontevreden. Daarom heeft hij op 26 mei 2019 tegen de traditionele partijen gestemd. Omdat ze niet of veel te weinig gehoord worden hebben velen  proteststemmen uitgebracht  en daarom extreem rechts en extreem links en tegen de politiek gestemd.
• Meer dan 65 % van de kiezers vindt de stemplicht niet langer van deze tijd. Het dwingen van mensen om hun stem uit te brengen leidt, zo denken velen,  tot willekeurig kiesgedrag…

De westerse democratieën zijn onstabiel geworden. Wat betekent dat?

• De eigen belangen van de partijen hebben voorrang gekregen op al het andere…?
• Communicatie- en mediastrategieën worden ten dienste gesteld van de partijpropaganda en in elke verkiezingscampagne verbergen de partijen alles wat niet populair is....
• Binnen de partijen wordt een strategisch spel gespeeld en maakt men zich alleen maar zorgen over de carrières.........
• De kiezer is door dat alles  onstabiel en onvoorspelbaar geworden.
• Grote partijen bestaan niet meer, het landschap is gefragmenteerd en het centrum verzwakt…

Impulsen die burgers in onze bevragingen hebben geformuleerd t.a.v. de politiek:

• Zorg voor een solide Europese onderwijs- en werkgelegenheidspolitiek,
• help het migratieprobleem humaan en goed op te lossen,
• besteed veel meer aandacht aan armoedebestrijding,
• herstel het evenwicht tussen economie en milieu,
• verbeter de communicatie van de politiek naar de burger: politici moeten aanspreekbaar zijn,
• ondersteun krachtig de Europese maatregelen voor meer groene energie,
• zet u in voor de regio die u vertegenwoordigt: burgerparticipatie is daar de sleutel!
• Regeren nu betekent de burgers veel meer en sterker betrekken bij de politiek!

Wie verkozen wordt moet deelname aan de politiek bevorderen via participatiemomenten, openheid, bevragingen,  enz.

• immers "democratie vandaag is zo veel meer dan alleen de stembus"!
• In de scholen tenslotte moet veel meer aandacht gaan naar het democratische handelen en dient "Burgerparticipatie" effectief te worden onderwezen.

Burgerparticipatie in de Europese Unie: het VOTE-WAHL-project

EINDVERSLAG

Het project "Burgerparticipatie voor EUROPA - Europese verkiezingen en het actief mee vormgeven aan de toekomst van Europa" werd door de Europese Unie ondersteund in het kader van het programma "Europa voor de burger".

Het betreft het Programmagebied 2, Maatregel 2.2 - "Netwerken van gejumeleerde steden",
Maatregel 2.3 - "Projecten van het maatschappelijk middenveld", en ook
Programmagebied 1 - "Bewustmaking voor de Europese geschiedenis".

In het kader van dit project werden in totaal 28 evenementen georganiseerd in 4 Europese steden. Hoe ze over deze vier steden waren onderverdeeld wordt hier verder beschreven.

Participatie:

Aan alle evenementen namen in totaal 2350 burgers deel. Daarvan kwamen 540 deelnemers uit de stad Jena (Duitsland - Thüringen), 660 uit Mechelen (Vlaanderen - België), 460 uit Athene/Kifissia (Griekenland) en 690 uit Pleven (Bulgarije).

De manifestaties vonden plaats tussen 15.07.2018 en  15.10.2019 in deze vier steden en landen.

Korte beschrijving van de georganiseerde activiteiten:

Door de data dicht bij de komende verkiezingen in België, Bulgarije, Athene en Jena en bij de verkiezingen voor het Europees parlement te plaatsen, konden alle activiteiten plaatsvinden in een klimaat van zelfredzaamheid en was het thema "burgerparticipatie" steeds sterk aanwezig. De verkiezingen voor het Europees Parlement  van mei 2019 en de lokale en regionale verkiezingen in Europa van de afgelopen twee jaar - en in het bijzonder de verkiezingen in de an het project deelnemende steden en landen - tonen aan dat rechtsradicale partijen sterk aan populariteit zijn gaan winnen. Ze lijken de burgers aan te spreken die geen enkele andere mogelijkheid meer zien om hun kritische stem te laten horen om hun zorgen en hun mening tot uiting te brengen. Dit gegeven maakt het debat over democratie en burgerparticipatie des te dwingender, des te belangrijker.

Met dit WAHL-VOTE-project heeft het consortium vele burgers kunnen helpen om gehoord te worden, om betrokken te geraken en om hun mening te uiten. Door middel van krachtige internationale uitwisselingen, ontmoetingen en gesprekken vond tevens een transnationale en culturele uitwisseling plaats die een duurzaam effect heeft geresorteerd en heeft bijgedragen aan de creatie van een ware Europese identiteit.

Inderdaad wij waren en zijn al sterk Europees verbonden: de democratie is onze vorm van verbondenheid waarbij de gekozen vertegenwoordigers van het volk samen met de burgers de gepaste strijd leveren om problemen te overwinnen. Er zijn nogal wat vormen van participatie mogelijk in onze democratie. Ze worden echter vaak niet of te weinig gebruikt - zoals vele vormen van demonstraties en actieve acties. Dit vereist betrokkenheid en dat betekent dat er tijd, denken en handelen voor nodig is. Met WAHL-VOTE heeft ons consortium daartoe burgers mogelijkheden voor deelname geboden: er waren interactieve workshops, enquêtes op straat en bij het openbaar vervoer,  discussies met en zonder vertegenwoordigers van de politiek - vooral met jonge burgers maar ook uitwisseling tussen de generaties, tussen jong en oud.

Unaniem vonden alle betrokkenen dat er te weinig reële participatiemogelijkheden zijn.  Daarom zijn we er dan ook van overtuigd dat de ondernomen activiteiten en geplande gedachtenwisselingen een duurzaam effect hebben, omdat met name in de debatten platte verklaringen door nationalistische partijen duidelijk aan het licht werden gebracht. De dank zij dit project georganiseerde bijeenkomsten en symposia in de betrokken landen en steden hebben het begrip voor de "andere situaties" in Europa bevorderd. In Griekenland/Athene werd alzo het gebrek aan Europese solidariteit met de mediterrane landen op het gebied van migratie bijzonder duidelijk; in Bulgarije/Pleven wees een schooldirecteur met nadruk op het feit dat er sinds de democratische veranderingen geen politieke vorming meer staat geprogrammeerd in het onderwijs.Hij achtte dat dringend noodzakelijk. In Mechelen/België werd machtshonger van de politieke partijen zeer duidelijk gemaakt wat ertoe heeft geleid dat er momenteel, december 2019, maar dan een jaar na de nationale verkiezingen van mei 2018 nog steeds geen regering is gevormd.Een in Duitsland/Jena werd er over het oprukkende populisme en radicalisme gediscussieerd en erom gesmeekt om de burgers te horen.

Via deze activiteiten zijn bij velen de begrippen tolerantie en respect kunnen groeien en tevens de houding dat we allemaal EUROPA zijn. Participatie van burgers vereist democratische volwassenheid. Deze Democratierijpheid vereist een bewuste "impact" en is een doel dat wij, in ons consortium samen met al diegenen die het hebben erkend en tot uitdrukking gebracht, ten volle willen blijven nastreven. Het is een langetermijndoelstelling en blijft een immense taak die vanuit de impulsen en debatten van het WAHL-VOTE-project verder op gang moet worden gebracht. De Impulsnota die het consortium daarover schreef omvat dit doel en is overhandigd aan de beleidsmakers. Op de homepage van het project  www.wewillvote.eu worden alle activiteiten, de resultaten van de workshops én het impulsdocument in alle betrokken nationale talen gedocumenteerd. Aldus kan de verspreiding van WAHL-VOTE, zijn activiteiten, impulsen en doelstellingen verder gaan.
De belangrijkste verspreidingsfactoren van WAHL-VOTE waren, naast de impulsnota, de burgers die actief betrokken waren bij scholen, universiteiten, op straat, in workshops en in debatten en uitwisselingen in musea en openbare gebouwen. Zij waren allen zeer betrokken en geëngageerd en we zijn ervan overtuigd dat ze de verworvenheden van WAHL-VOTE verder zullen verspreiden en dit op een duurzame wijze voor zichzelf en hun omgeving.
Met hun inzet, hun inzichten en hun uitnodigingen aan de burgers,de politiek en de samenleving  hebben alle partners in sterke mate bijgedragen tot een beter begrip van de democratische waarden die op het spel staan.

Evenement 1
Participatie: Bij het evenement waren in totaal 660 inwoners van en rondom de stad Mechelen (België) betrokken. Tijdens de projectperiode vonden zeven evenementen plaats. Hier volgt een korte beschrijving daarvan.

Nog voor de eerste bijeenkomst in Mechelen hielden alle projectpartners in hun respectievelijke steden workshops over het thema van dit WAHL-VOTE-stedennetwerk.

In augustus 2018 organiseerde het Sambucusforum in Mechelen straatenquêtes en busgesprekken over burgerparticipatie en verkiezingen. Op de busroute tussen Mechelen en Antwerpen werden burgers van alle generaties op verschillende dagen en tijdstippen geïnterviewd aan de hand van de vragenlijst van het consortium. Op 14.10.2018 zouden immers in België de lokale, federale en gewestelijke verkiezingen plaats hebben Een klimaat dus waarin de verkiezingsverplichting en de deelname van alle burgers aan de politiek virulent was.

De eerste Internationale ontmoeting met de vier partners van het project vond in Mechelen plaats van 17 tot 20 september 2018 zowat drie weken dus vóór de genoemde stembusgang. Tijdens deze eerste internationale samenkomst werden de presentaties van de resultaten van de eerste gehouden workshops gepresenteerd en werden de grote verschillen tussen de landen en steden duidelijk gemaakt op het vlak van democratie en inspraak van de burgers. Voor het publieke debat konden zowel een stadsafgevaardigde - Schepen De Nijn - als het Antwerpse burgerplatform met Manu Claeys als expert worden aangetrokken. Het "concept" van burgerparticipatie in Mechelen werd helder voorgesteld - en nadien uitvoerig besproken in het debat samen met studenten, geïnteresseerde burgers en de internationale gasten. Bijzonder spannend was de presentatie van het "Octopus-model", dat door het Antwerpse burgerinitiatief "Een toekomst voor de democratie - Over het belang van burgerparticipatie en burgeractivisme in de 21ste eeuw" werd ontwikkeld én toegepast. Het culturele programma omvatte een rondleiding door het historische stadhuis van Mechelen en een bezoek aan de kathedraal. Het doel om zoveel mogelijk burgers van alle generaties actief bij het projectproces te betrekken, werd bereikt door uitstekende contacten met studenten in de hogeschool en met burgers en oudere geïnteresseerden o.m. uit het actieve seniorennetwerk NEOS..

Evenement 2
Participatie: Bij het evenement waren 690 burgers betrokken, met name 690 deelnemers uit de stad Pleven (Bulgarije). Er waren 7 evenementen tijdens de projectperiode.
Korte beschrijving: Alle partners zijn in hun steden betrokken bij workshops over burgerparticipatie en de nieuwe mogelijkheden door 'open government'. De resultaten werden gepresenteerd en besproken in een internationale uitwisseling in Pleven. Op 12 en 17 maart 2019 waren meer dan 200 leerlingen betrokken bij workshops en enquêtes in Pleven. Tijdens deze laagdrempelige vorm van voorbereiding werden duidelijke wensen geuit aan zowel Bulgaarse als aan Europese politici: politieke vorming moet worden ingevoerd op de scholen en corruptie moet worden bestreden. In Europa moet meer aandacht gaan naar jonge burgers en moet de jeugdwerkloosheid worden bestreden. Wat kan Europa en de EU als geheel doen om te voorkomen dat Bulgarije "doodbloedt" nu zoveel jongeren het land verlaten om elders werk te vinden?

De tweede internationale bijeenkomst vond plaats in het Bulgaarse Pleven op 18 en19 maart 2019. De burgemeester heette alle internationale gasten welkom en sprak met elk van hen persoonlijk. Twee openbare debatten werden samen met alle partners gehouden. Meer dan 100 jonge burgers uit verschillende leeftijdsgroepen namen eraan deel in de "Intelekt School". Een spannend onderwerp was de eerlijkheid van de deelnemers! Gevraagd werd o.m. of de stemgerechtigde leeftijd niet naar boven toe moet worden beperkt, opdat de deelname van de generaties beter zou overeenkomen met het demografische beeld? Velen waren voor en bespraken met de Europese gasten o.m. ook de stemplicht in België als een achterhaalde praktijk. De kandidaten voor het Europees Parlement werden er voorgesteld en de mogelijkheden en wensen van burgerparticipatie besproken.
Een tweede internationale conferentie had plaats in de volledige foyer van de Ilia Beshkov Art Gallery. Thema: "Open government and other ways of civic participation" (Open bestuur en andere vormen van burgerparticipatie). Op het podium zaten vertegenwoordigers van de politiek en het onderwijs uit Pleven en Sofia klaar voor discussie. De behoefte aan politiek onderwijs werd al snel duidelijk - maar de directeur van een middelbare school in Pleven merkte op dat er helaas geen apart vak "Politiek" bestaat. Hij vroeg "Wie moet in Bulgarije de leraren opleiden na de democratische verandering?" Deze cruciale vraag werd ook door het consortium als een zeer belangrijke impuls in zijn impulsdocument opgenomen. Het bestaan van debatclubs in Pleven was opmerkelijk. Hier worden actuele onderwerpen besproken en  ook aan politieke vorming gedaan. Deze debatclubs hebben ook deelgenomen aan de "Speakers Corners" en ze hebben de conferentie hier in de Art Gallery verrijkt met hun stellingen en tegenstellingen.
Vanwege de naderende Europese verkiezingen was vooral Europa en de EU het onderwerp en dat betekende veel voor de aanwezige jonge Bulgaarse burgers. Alle evenementen werden begeleid en ondersteund door reportages in de gedrukte media en in diverse radioreportages.

Evenement 3
Participatie: Bij het evenement waren 460 burgers betrokken, met name 460 deelnemers uit de stad Athene/Kifissia (Griekenland). Er waren 7 evenementen tijdens de projectperiode.

Korte beschrijving: De derde partnerbijeenkomst vond plaats in Kifissia/Athene net vóór de Europese verkiezingen van 20 en 21 mei 2019. Tijdens de stadswandeling door de binnenstad waren er verkiezingsstands van verschillende partijen aanwezig, alle burgers voelden "medezeggenschap". In Griekenland werden samen met de EU-verkiezingen ook lokale verkiezingen gehouden. Alle deelnemers en gasten konden zich een beeld vormen van de huidige situatie in Griekenland door de discussies op de stands, tijdens de uitwisseling en in de debatten. Educommart organiseerde er burgerenquêtes en stadsgesprekken over de generaties heen. Aan het begin van de vergaderingen had in het stadhuis een boeiende interne bespreking plaats met de burgemeester en zijn plaatsvervanger.

De internationale, openbare conferentie had als thema "Burgerparticipatie en Europese verkiezingen in het licht van de euroscepsis". Er werd gesproken over het gebrek aan Europese solidariteit op het gebied van migratie, over de lage basisinkomens en met name over de uitdagingen waarmee mensen worden geconfronteerd. De beoordeling van de migratiekwestie werd als volgt geformuleerd: "De laatste regeringen hebben vluchtelingen gebruikt - en blijven gebruik ervan te maken - door hen verblijfsvergunningen te geven zonder hen te verplichten de vereiste documenten voor te leggen om aldus hun stemmen voor de verkiezingen te kunnen gebruiken". Op deze manier winnen de regeringspartijen aan macht. Dit feit is geen geheim, regeringen blijven erover klagen, maar ze blijven het in de praktijk brengen.". Deze vaak onuitgesproken situatie is waarschijnlijk ook een reden voor de grote scepsis bij Griekse burgers of Europa in staat is om oplossingen te vinden voor deze migratiekwesties. Daarnaast blijft ook het probleem van de hoge jeugdwerkloosheid aan de orde: "Onze kinderen emigreren omdat ze geen onderwijsmogelijkheden hebben in Griekenland en er geen toekomst zien". In het openbare debat hebben de sprekers van "europa direkt" en "deze keer kies ik" het debat verrijkt. In de discussie moedigden zij ons aan om ons actief te betrekken bij de discussie voor en in Europa. Dit evenement bereikte vooral jonge burgers van Kifissia/Athene.
Tot deze activiteiten, workshops, enquêtes en internationale evenementen werd uitgenodigd via de sociale media. Naast advertenties in gedrukte media, was dit een sterk en gerespecteerd distributiekanaal.

Evenement 4
Participatie: Bij het evenement waren 540 burgers betrokken, met name 540 deelnemers uit de stad Jena (Duitsland). Er waren 7 evenementen tijdens de projectperiode.

Korte beschrijving: De vierde partnerconferentie, tevens de slotvergadering, vond plaats van 10 tot 12 september 2019 in Jena (Duitsland), na de Europese verkiezingen dus en vóór de verkiezingen in Thüringen. Reeds bij de workshop waren vele studenten - met name van een middelbare school - betrokken. Zij eisten meer democratie en dus meer medezeggenschap en participatiemogelijkheden voor de leerlingen in de scholen zelf. Burgerparticipatie als een vorm van democratie moet er ook nog worden beoefend en geoefend in de gezinnen, maar zeker ook nog in alle "onderwijsinstellingen". Het mag niet beperkt zijn tot het moment waarop jongeren op 16- of 18-jarige leeftijd gaan stemmen bij verkiezingen. In de openbare discussie nam de burgemeester persoonlijk deel aan de openbare discussie, evenals dr. Winter van de Staatskanselarij uit Thuringen. Zij beantwoordden de vragen van de jonge burgers en de gasten uit de zustersteden. Mevrouw Dupont van het Europees Parlement kon niet persoonlijk deelnemen, maar ze stuurde een videoboodschap. Naast de aanwezigheid van gasten uit andere steden heeft de aanwezigheid van het Europees Parlement de dimensie van dit project aldus ook duidelijk gemaakt. Vooral jonge burgers konden deelnemen aan de voorbereiding en uitvoering van de straatenquêtes en aan de discussie en hoorzittingen. De resultaten van de workshops werden na de stratenenquêtes geanalyseerd en de resultaten werden op de website van het project toegevoegd. Ook het populisme en de rechtsradicale AfD-partij waren voor hen belangrijke onderwerpen. De omgang met deels racistische opmerkingen maakte ook deel uit van de "randgesprekken" met partners en politici.
De gasten ontmoetten ook de voormalige burgemeester van Jena en bezochten de eerbiedwaardige Friedrich Schiller Universiteit. De gasten uit Mechelen, Pleven en Athene konden samen met de burgemeester discussiëren en ideeën uitwisselen. Dit zal een blijvend effect hebben op de visie op Europa.

Evenement 5 - Impulspapier
Participatie: De inhoud en ideeën voor het impulsdocument werden vanaf het allereerste begin in alle betrokken steden verzameld. Tijdens de twee laatste Skype-conferenties met alle partners werd het voorstel van de coördinator besproken, gecorrigeerd en vertaald in een definitieve versie, die nu wordt verspreid onder de politieke vertegenwoordigers in de vier nationale talen en op de homepage van het project kan worden gevonden.
Korte beschrijving: Vanaf het allereerste begin van alle workshops zijn de deelnemers begonnen met het verzamelen van de verklaringen en impulsen van alle partners over het onderwerp. Ze werden op elke conferentie uitgewisseld en vastgelegd voor het impulsdocument. Daarnaast is rekening gehouden met belangrijke bijdragen en bevindingen uit de debatten. Dit stelde de coördinator in staat een ontwerp op te stellen. Het werd goedgekeurd op de laatste Skype-conferentie en vervolgens vertaald in de vier nationale talen en verspreid. In dit document worden 1. de belangrijkste problemen geïdentificeerd die de participatie van de burgers en hun belangstelling voor de gemeenschap in de weg staan. Deze "hindernissen" zijn overal in Europa dezelfde: politiek en ontgoocheling over politieke partijen - inclusief euroscepsis ... 2. De relatief vele mogelijkheden om te participeren worden genoemd en ten slotte 3. de impulsen van de debatten: Hier wordt vooral de noodzaak van democratieonderwijs en democratische volwassenheid genoemd, wat op zijn beurt betekent dat politiek onderwijs zo vroeg mogelijk in de basiscurricula moet worden opgenomen. Bovendien is het voor burgers belangrijk dat de politiek niet alleen om zichzelf draait, maar ook de volgende kwesties aanpakt: a) energie en milieu; b) uitbreiding van het openbaar vervoer, bestrijding van armoede, corruptie en racisme; c) maatregelen voor ouderen en de zorg om basisbehoeften; d) digitalisering en werkgelegenheid - en last but not least: Moed en eerlijkheid. Het Consortium heeft dit document verspreid en identificeert zich met het feit dat zowel de gemeenten als de actoren in het consortium deze impulsen ook na de projectperiode verder blijven bepleiten.

Evenement 6 - Evaluatie
Participatie: De laatste vergadering vond ook plaats via Skype. Alle partners waren erbij betrokken.
Korte beschrijving: Het doel was de evenementen en activiteiten in de vier partnersteden te evalueren. Alle partners zijn zeer tevreden over de uitvoering van de geplande activiteiten en het bereiken van de doelstellingen. Vooral de nieuwe contacten met lokale actoren hebben het netwerk van elke partner lokaal en in Europa uitgebreid. De compilatie van de rapporten en de voltooiing van de homepage van het project met de inhoud ervan werden besproken en er werden overeenkomstige afspraken gemaakt.
De bijeenkomsten en de verslagen van de landen en steden hebben het begrip voor de andere situaties in Europa bevorderd. In Griekenland/Athene werd het gebrek aan Europese solidariteit met de mediterrane landen op het gebied van migratie bijzonder duidelijk; in Bulgarije/Pleven deed een directeur een beroep op het feit dat er sinds de democratische verandering geen politieke vorming meer is geweest. Dit wordt dringend noodzakelijk; in Mechelen/België werd het streven van de partijen naar macht zeer duidelijk - vooral als gevolg van de nationale verkiezingen: er is nog steeds geen volwaardige federale regering. En in Duitsland/Jena werd er over populisme en radicalisme gediscussieerd en erop aangedrongenom de burgers te horen.

Op basis van al onze bevindingen kunnen tolerantie en respect groeien en de houding dat we allemaal EUROPA zijn. Participatie van de burgers vereist democratische volwassenheid. Dit noodzakelijk en effectief nastreven van " Democratierijpheid" hebben we in ons consortium en met al diegenen die dat hebben erkend en tot uitdrukking gebracht, als een conditio qua non voor het Europees samenleven ontdekt en willen we blijven uitdragen.

Naast de impulsnota en de vele publicaties waren de vele actieve burgers op scholen, universiteiten, op de straat, tijdens de workshops en in de debatten en uitwisselingen in musea en openbare gebouwen de belangrijkste verspreidingsfactoren voor het WAHL-VOTE-project. Zij hebben een belangrijke bijdrage geleverd en zullen het als hun opdracht blijven zien om op duurzame wijze voor zichzelf en hun omgeving de echte democratie te verdedigen.

Deel deze pagina