Hoe internetpornografie en sexting bespreekbaar maken?

Samen met onze EU-partners maakten we een leerplatform voor ouders en grootouders

dat hen helpt om over deze moeilijke onderwerpen in gezinsverband te praten -

Het is een waar bewustmakingsveld voor ouders, beschikbaar nu in 7 talen!

Je vindt het op: www.ipus4family.eu

Het logo bestaat uit rozige huidkleurige pixels zoals die vaak gebruikt worden om pornografische beelden en inhouden onherkenbaar te maken of te censureren.

Samen met zijn beschermde domeinnaam  ‘IpuS4Family’(*) wordt duidelijk gemaakt dat het project de probleemgebieden Sexting en Internetpornografie beoogt en wil  wijzen op de gevaren die erin schuilen voor kinderen en jongeren, dat laatste onderstreept ook door de kleurige toevoeging  van het getal ‘4’.

Het logo impliceert vooral dat het probleem Internetpornografie door het taboe dat erop rust of door het zomaar te negeren, niet zonder meer de wereld uit is. Het gaat immers  hierom dat er dringend een oplossing moet gezocht worden voor een veilig internetgebruik door kinderen en jongeren.

Het beeld van de verpixelte naakte huid wil ook in verband met het probleemgebied Sexting worden gebracht  en verduidelijkt  het doel  van het project, m.n.  de verreikende gevaren en de nauwelijks in te schatten gevolgen  verklaren van de zomaar in het net circulerende naaktbeelden van kinderen, mannen en vrouwen. De aanpak komt dit keer uit de andere richting dan de Internetpornografie en het project wil hier benadrukken dat men zijn eigen beelden niet onbedacht en zeker niet ‘zonder censuur’ zomaar de virtuele wereld mag insturen.

(*) IpuS” is het acroniem van dit ERASMUS+project met als volledige titel “Let’s talk about Porno” – Aufklärung von Internetpornografie und Sexting im Familienalltag. Coördinator is de NGO Stiftung Medien- und Onlinesucht uit Lüneburg in Duitsland.

Op basis van de antwoorden uit de online bevraging, uitgevoerd in zeven EU-landen, en de daaruit getrokken analyse kon belangrijke informatie gegenereerd worden over de relevantie van de thema’s internetpornografie en sexting en de daarmee samenhangende behoeften die ouders hebben  in het begeleiden en voorlichten van hun kinderen op dit gebied.

Deze gegevens zijn dus verzameld op basis van een online vragenlijst voor ouders en grootouders met kinderen en kleinkinderen tot 17 jaar. Dat gebeurde met behulp van het evaluatiesysteem "Evasys". In totaal hebben 956 ouders en grootouders de vragenlijst online beantwoord.

Met behulp van zowel open als gesloten vragen is gepeild naar de aanwezige bewuste kennis van de thema’s en naar het ter sprake brengen ervan in onderwijs en voorlichting evenals naar de verwachte en verlangde ondersteuning.

De kwantitatief beschrijvende analyse toont in het overzicht van de resultaten  (zie de hierboven toegevoegde PPP), dat meer dan 10 procent van de ouders al is geconfronteerd geweest met problemen die verband houden  met internetpornografie en sexting. Tegelijkertijd illustreren de analyses van deze uitgebreide steekproef dat bij velen onvoldoende kennis aanwezig is en dat ze zich niet bewust zijn van de problemen die internetpornografie en sexting voor kinderen en jongeren kunnen stellen.

De resultaten van deze bevraging geven specifiek voor alle aan het project  deelnemende landen  het volgende beeld: ouders zien zich in alle zeven EU-landen geconfronteerd met de problemen van internetpornografie en sexting, maar gemiddeld slechts een derde van de ouders (met kinderen in de leeftijd van 11 tot 17)  heeft er met hun kinderen over gesproken. Seksualiteit zelf, zo geven ze aan, komt nochtans wel regelmatig ter sprake.

In Bulgarije, Roemenië en Slovenië getuigen meer dan 50% van de ouders  met hun kinderen te hebben gesproken over de kwestie. Duitsland scoort daarin het minst met slechts 39% .

Inzake reeds ervaren problemen (huidige of vroegere) met hun kinderen/kleinkinderen omtrent internetpornografie en sexting scoren ouders uit België, Roemenië en Duitsland op meer dan 20 procent, minder is dat het geval  in Bulgarije (19%), in Oostenrijk en Slovakije met 12% en in SIovenië met slechts 5%.

Terwijl in SIovenië en Slovakije bij de vraag naar concretisering van de problemen alleen het "gebruik van illegale inhoud ' wordt genoemd,  bevestigen de ouders uit de andere 5 landen diverse probleemgebieden, waarbij opvallend " buitensporige consumptie” (vooral in België) maar ook "sociale terugtrekking" en "verhoogde agressiviteit" .

De ouders van alle zeven landen (in 5 daarvan  meer dan 50%)  formuleren dat ze specifieke ondersteuningsbehoeften hebben, met name op het gebied van preventie en bescherming, inzake de toegang tot en de risico's van internetpornografie en sexting, alsmede op het gebied van concrete  media-educatie hierover.

Op de vraag aan welk soort ondersteuningsaanbod men de voorkeur geeft zijn er per land grote verschillen. Terwijl bijvoorbeeld in Duitsland consultingaanbod de voorkeur krijgt, geven  ouders in Bulgarije, Roemenië en Slovakije aan dat ze een informatief on-line-aanbod wensen . Maar in het geheel wordt het duidelijk dat alle (laagdrempelige) aanbiedingen (bijvoorbeeld een gratis beveiligingssoftware) zeer welkom zijn. Datzelfde blijkt ook overvloedig uit de extra open antwoorden op de vraag naar de behoefte aan ondersteuning.

Over het algemeen heeft de uitgevoerde  analyse naast de gepresenteerde zelfevaluaties en wensen van ouders ook de stimulans teweeg gebracht tot interessante discussies en verder reikende vragen die ongetwijfeld het verdere verloop van het IPUS-project zullen verrijken en in de uitvoering ervan mee zullen worden opgenomen.

Uit de antwoorden op de open vragen prevaleert in het bijzonder de wens naar preventiemiddelen en eveneens het verkrijgen van specifieke concrete informatie en advies. Bovendien spreekt de bevraagde doelgroep de behoefte uit voor een kosteloze, geavanceerde en gedifferentieerde beveiligingssoftware en roept met aandrang om bewustmakingsmaatregelen naar het publiek toe en in het bijzonder in het hele onderwijssysteem.

 Op basis van deze resultaten kan men alvast besluiten dat aan de kant van de ouders een reële en actuele behoefte bestaat  aan informatie, bewustmaking en concreet praktisch advies enerzijds  en aan preventie en duurzame bescherming anderzijds.

Dr. Magdalena Maack is de auteur.

De vertaling naar het Nederlands gebeurde door vzw Sambucusforum.

Elk jaar worden in Europa 3,7 miljoen kinderen geboren. Ze groeien op in een omgeving die totaal door de elektronische media wordt beheerst. Dat betekent dat hun ontwikkeling er onophoudelijk mee zal worden geconfronteerd.

We zijn van mening dat zich hiermee nu werkelijk de grootste uitdaging aandient uit de hele opvoedingsgeschiedenis.Immers het zijn de families, de huisgezinnen en ouders die als eersten worden geconfronteerd met de zwaktes en risico's verbonden met het gebruik van deze media.

Opgroeiende kinderen en adolescenten zijn dagelijks in contact met het internet en de nieuwe media. Die bieden een breed scala aan voorheen onbestaande mogelijkheden en kansen om te leren en informatie te vergaren. Echter houden de elektronische media ook risico's en gevaren in voor hen. Internetpornografie, sexting en grooming zijn duidelijke vormen daarvan....

Het is van het grootste belang om jongeren en jonge mensen te sensibiliseren om in deze hun verantwoordelijkheid te (leren) nemen. Voor deze sensiblisering is een alternatieve en compromisloze vorming van de ouders en de opvoeders nodig.

Dit project wil met een consortium van deskundige leden uit 7 EU-landen de taboethema's internetpornografie en sexting openen en bespreekbaar maken voor ouders én grootouders van opgroeiende kinderen en jongeren. Dat is onze eerste doelgroep.

Lees meer in bijgevoegd document.

Met de uitvoering van dit Erasmus+ project geven we mee actief gestalte aan het Europees overkoepelend thema "Media-educatie en -opvoeding" door interpersoonlijke, interculturele en sociale competenties in het daglicht te stellen.

 In maart 2016 hebben we bij ouders, grootouders en personen die zich inzetten voor opleiding en begeleiding over het thema een enquête gehouden. Dit zijn de verrassende resultaten voor België, in vergelijking met de andere deelnemende landen:

 https://docs.google.com/presentation/d/1BVZc6rAniAOXSpG5kzRnEwQC9_m32i4-P3hXn4RoYeE/pub?start=true&loop=false&delayms=3000

Het internet is niet meer weg te denken uit onze hoogtechnologische wereld…. E-mail, internetbankieren, smartphones, google en facebook, … ze beheersen het leven van steeds meer mensen.

Het Internet biedt immens vele mogelijkheden, nooit voorheen kon een mens zo makkelijk over zoveel informatie beschikken, nooit voorheen konden mensen zo vaak en zo makkelijk door middel van technologie met elkaar communiceren.

Maar de medaille heeft ook haar keerzijde. Er zijn immers wel wat gevaren en risico’s verbonden met het internet en ouders, grootouders, opvoeders en leerkrachten staan er over het algemeen te weinig bij stil.

Net als in de reële wereld duiken op het worldwide web heel wat onaangename dingen en situaties op. Denk alleen al aan de naar schatting meer dan 200 miljoen pornosites, aan sexting, grooming en aan pesten via het internet ….

Hoe ga je met zulke situaties om? Wat kan je eraan doen? Hoe pak je ze aan? Wat komen jouw kinderen ongewild tegen op het internet?  Hoe komen jongeren in onaangename situaties terecht via het, vaak overmatig, gebruik van sociale media?

Uit de enquête bij het project “Let’s talk about porno” komen heel wat voorbeelden naar boven van internetsituaties die we onze kinderen moeten kunnen onthouden en waartegen we hen moeten beschermen.

De bevraging brengt duidelijk aan het licht  dat vele ouders, maar ook grootouders, opvoeders en leerkrachten een grote behoefte hebben aan informatie en ondersteuning om hen te helpen in deze nieuwe opvoedkundige taak!

Op de bovenstaande open vraag naar ondersteuning rond dit thema  kwamen in totaal 321 antwoorden. Meer dan de helft daarvan (56%) vraagt dat de school deze thema’s uitdrukkel in het onderwijspakket zou opnemen.

Een greep uit de Nederlandstalige  antwoorden illustreren deze bekommernis:

• Hoe moeilijk ook, lager en middelbaar onderwijs moeten alert zijn voor de gevolgen van overmatig internetgebruik en leerlingen wijzen op de gevaren.

• De rol van onderwijs: er wordt een algemene seksuele opvoeding gegeven, maar ik heb de indruk dat aan de thema’s pornografie en sexting weinig of geen aandacht wordt besteed.

• Komt een dergelijk onderwerp aan bod in de lerarenopleidingen?

• Hoe te reageren als vriendjes met porno op het internet bezig zijn zou specifieke aandacht moeten kunnen krijgen in de school en er zou openlijk moeten kunnen worden over gesproken en geremedieerd in de schoolse context.

• Ik zou verwachten dat in elke school tijdens media-educatie ook de gevaren voor puberende jongeren uitdrukkelijk aan bod komen en dat wie hulp nodig heeft hierover bij een vertrouwenspersoon terecht kan.

• In de school zullen mijn kinderen vroeg of laat met pornografie op het internet worden geconfronteerd. Ik vraag me af in welke mate ook in het lager onderwijs directie en lesgevers daarop zijn voorbereid en weten hoe er een gepast antwoord op te bieden.

Bij de Sloveense partner in Maribor

"Let’s talk about Porno"

INTERNETPORNOGRAFIE EN SEXTING

Lüneburg, 24 mei 2016

In het kader van een Europees project is in februari 2016 een onlineenquête

gehouden omtrent de behoefte aan informatie en voorlichting over Internetpornografie en

Sexting. Ouders en grootouders weten niet altijd hoe ze daarmee moeten omgaan, hoe ze

hierover een gesprek met hun kinderen kunnen aanknopen. Het Ipusproject

wil (groot)ouders ondersteuning en informatie verschaffen over de manier waarop ze hun

(klein)kinderen op

een gezonde manier kunnen begeleiden en informeren en hen helpen bij de ontwikkeling

van hun sexualiteit en het omgaan met de sociale media.

Bijna alle kinderen hebben een onbeperkte toegang tot het internet met hun smartphone.

Kinderen gebruiken de huidige informatietechnologieën zonder remmingen . Daarbij

geraken ze vaak aan inhouden die niet passen bij hun leeftijd. Ouders, grootouders weten

dikwijls niet welke inhouden, beelden en video’s hun (klein)kinderen te zien krijgen. In

februari 2016 vond er een uitgebreide enquête plaats bij meer dan 1000 (groot)ouders uit

7 verschillende Europese landen (Slovakije, Bulgarije, Slovenië, Roemenië, Oostenrijk,

Duitsland en België). Ongeveer 70 % van de (groot)ouders vermoedt dat zijn kind (vanaf

11 jaar) reeds pornografische inhouden bekeken heeft op het internet; 30 % maakt zich

zorgen over het feit dat zijn kind eigen naaktopnamen gemaakt heeft en die online kan

hebben verstuurd . Deze aantallen zijn alarmerend en weerspiegelen wat er hieromtrent in

onze samenleving leeft. Ze maken duidelijk dat (groot)ouders op het gebied van

mediacompetentie ondersteuning nodig hebben.

Opvallend bij deze bevraging was zeker dat veruit de meeste (groot)ouders geen

beschermingsfilter gebruiken op hun apparaten die verbonden zijn met het internet, terwijl

ze zich er toch van bewust zijn dat hun (klein)kind op internet met deze inhouden

geconfronteerd wordt. De Europese (groot)ouders hebben duidelijk ondersteuning nodig

over de manier waarop ze hun (klein)kinderen ook met technische middelen kunnen

beschermen.

Meer dan 70 % van de (groot)ouders weet niet hoe ze het thema internetpornografie of

problemen die zich voordoen met sexting, bespreekbaar kunnen maken bij hun

(klein)kinderen. Als kinderen thuis hiervoor zelfs geen aanspreekpunt vinden, dan zoekt de

kinderlijke nieuwsgierigheid daar waar ze online vragen kan stellen en waar ze

antwoorden vindt.

WAT HEBBEN OUDERS en GROOTOUDERS NODIG?

In de enquête worden concrete behoeften aan ondersteuning geformuleerd, vooral op het

gebied van preventie en bescherming. De bevraagde landen tonen verschillende

voorkeuren omtrent het voorgestelde ondersteuningsaanbod. Terwijl in Duitsland een

voorliefde bestaat voor een deskundige begeleiding, verkiest een groot gedeelte van de

(groot)ouders in Bulgarije, Roemenië en Slovakije een online informatieaanbod.

De meeste vragen kwamen er voor een kostenloze beschermingssoftware.

Bij de (groot)ouders ging het vooral daarover dat ze met hun (klein)kinderen van

gedachten zouden moeten kunnen wisselen en met hen moeten kunnen spreken over

deze moeilijke onderwerpen.

Het internationale team met vertegenwoordigers uit 7 Europese landen staat onder leiding

van de Stiftung Medien und Online Sucht uit Lüneburg, en zal gedurende het twee jaar

durende project, een interactief onlineplatform ontwikkelen dat informatie en hulpmiddelen

aanbiedt.  Zie: www.ipus4family.eu

Over de Vlaams-Belgische organisatie Sambucusforum die aan het IPUSproject

deelneemt :

Een groep senioren uit Bonheiden, bij Mechelen, heeft in februari 2005 het plan opgevat

om via een vzw meer aansluiting te zoeken bij het door de Europese Unie gepromote

programma “ Lifelong Learning een Leven Lang Leren”.

In samenhang met een netwerk van ondernemende senioren telt het forum vandaag 116

leden. Bij hen zijn heel wat voormalige leerkrachten, mensen met bedrijfsen

managementervaring, gepensioneerde ingenieurs , ambtenaren…

Elk jaar organiseert Sambucusforum lezingen en voordrachten, workshops en

bedrijfsbezoeken en bezoekt tentoonstellingen en musea.

Op te merken valt hoezeer de grootouders onder hen zich interesseren voor de opvoeding

en studies van hun kleinkinderen en hoe vaak ze zich ook zorgen maken om de digitale

wereld waarmee de jonge generatie dagdagelijks wordt geconfronteerd.

Een voornaam doel van de vereniging is Europese burgerzin te blijven ontwikkelen niet

alleen bij ouderen maar ook bij jonge mensen in het volwassenenonderwijs.

Links

www.ipus4family.eu

www.Stiftungmedienundonlinesucht.de

www.sambucusforum.be

Contact

Arnhild.zorrwerner@stiftungmedienundonlinesucht.de

Jan.geens1@telenet.be